De kenmerken en gevolgen van ondervoeding 

Ondervoeding ontstaat doordat iemand een langere tijd minder energie of voedingsstoffen binnen krijgt, dan nodig om gezond te blijven. Het komt voornamelijk voor bij ouderen en chronisch zieken.   

Wat zijn de signalen?
Het eerste signaal bij ondervoeding is meestal gewichtsverlies. Een klein beetje gewichtsverlies is niet erg, maar het gaat hier voornamelijk om de afname van de spiermassa. Daarnaast is er bij ondervoeding ook een tekort aan eiwitten, essentiële vetzuren, vitamines en mineralen.

Het lichaam gaat hierdoor slechter functioneren en het risico op vallen en daardoor botbreuken neem toe, het immuunsysteem zwakt af, wonden genezen minder goed en de kans op complicaties bij ziekte is groter.

Wat zijn de oorzaken?
Op oudere leeftijd neemt het risico op ondervoeding toe. Hier zijn een aantal redenen voor. Het hongergevoel neemt af en iemand zit sneller vol. Ook werkt de spijsvertering niet meer goed en neemt de smaak af. Daarnaast komt het regelmatig voor dat iemand slechter gaat eten uit eenzaamheid, of niet meer goed in staat is om zelfstandig boodschappen te doen en te koken.

De grootste oorzaak van ondervoeding is bij ziekte. Door medicijngebruik of ziekte kan iemand voortdurend misselijk zijn of moeite hebben met kauwen en slikken. Als een persoon ziek is heeft hij of zij ook meer voedingsstoffen nodig dan normaal en sommige medicijnen verminderen de eetlust. Ziekten waarbij ondervoeding voorkomt zijn COPD, dementie, depressie, darmproblemen, hartproblemen en kanker. Maar ook bij langdurige pijn en bij het herstel na een zware operatie komt het voor.

Wat kunt u doen?
Merkt u dat de eetlust afneemt bij uzelf of voor degene voor wie u zorgt? Houd u dan vast aan een standaard weegmoment. Neem contact op met de arts als het gewicht met meer dan vijf procent is afgenomen in één maand.

Tevens is het belangrijk om voldoende calorieën en eiwitten binnen te krijgen om ondervoeding tegen te gaan. Eiwitten zijn nodig om spieren op te bouwen. Om precies te weten wat u binnen krijgt of de persoon waarvoor u zorgt is het handig om het dagelijks te noteren. Zie hieronder een aantal tips voor een goed voedingspatroon.

– Eet zes kleine maaltijden op een dag.
– Zorg voor genoeg tussendoortjes in huis waarnaar u makkelijk kunt grijpen. Pudding, melk, yoghurt, een gekookt eitje, noten en toastjes zijn hier een aantal voorbeelden van.
– Probeer minder limonade en frisdrank te drinken en meer melk of drinkyoghurt in te nemen. Hier zitten namelijk eiwitten in.
– Beleg uw boterham met dubbel hartig beleg, zoals kaas en kipfilet of geitenkaas met ham.
– Er is speciale eiwitrijke drinkvoeding. Deze zijn te verkrijgen bij bijvoorbeeld de apotheek en thuiszorgwinkels.

Naast de juiste voeding is het ook nodig om genoeg te bewegen. Het lichaam zet de eiwitten om in spierweefsel, waardoor u sterker wordt.